Məlumdur ki, ölkənin məhkəmə-hüquq sistemini xüsusi və dövlət notariuslarının fəaliyyət olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil. Çünki məhkəmələr öz qərarlarında notarius tərəfindən iddiaçı tərəflərə verilmiş sənədlər əsasında qərar çıxarırlar.
Sözün düzü, heç kimə sirr deyil ki, bu gün ölkəmizdə məhkəmə-hüquq sistemi nəinki acınacaqlı, hətta fəlakətli vəziyyətdədir. Bunu təkcə biz demirik, hətta ölkənin qanunverici orqanında millət vəkilləri səsləndirir. Bu məsələdə notariuslarında rolu az deyil. Notariat kontorlarında qanunsuzluqlar, cinayət əməlləri baş alıb gedir.
Oxucular üçün də faydalı olacağını nəzərə alaraq gəlin görək notariusların hüquq və vəzifələri hansılardır, yəni notariuslar qanunla hansı hüquq və vəzifələrə malikdir:
Əqdləri və Etibarnamələri təsdiq edir;
Miras əmlakın mühafizə olunması üçün tədbirlər görür;
Vərəsəlik hüququ haqqında şəhadətnamələr verir;
Ər-arvadın ümumi əmlakındakı paya mülkiyyət hüququ haqqında şəhadətnamələr verir;
Yaşayış evlərinin, mənzillərin açıq hərracdan əldə olunmasına dair şəhadətnamələr verir; Sənədlərin surətlərinin və sənədlərdən çıxarışların düzgünlüyünü təsdiq edir;
Sənədlərdəki imzaların həqiqiliyini təsdiq edir;
Sənədlərin bir dildən başqa dilə tərcüməsinin düzgünlüyünü təsdiq edir;
Şəxsin sağ olması faktını təsdiq edir;
Şəxsin müəyyən yerdə olması faktının təsdiq edir;
Şəxslə fotoşəkildəki şəxsin eyniliyini təsdiq edir;
Sənədlərin təqdim olunduğu vaxtı təsdiq edir;
Fiziki və hüquqi şəxslərin ərizələrini başqa fiziki və hüquqi şəxslərə verir;
Öhdəliyin icra predmetini saxlanmağa, pul məbləğlərini, qiymətli kağızları və vəsiyyətnamələri depozitə qəbul edir;
İcra qeydlərini aparır;
Veksellərə protestləri tərtib edir;
Çeklərin ödənilmək üçün təqdim edilməsi və çeklərin ödənilmədiyini təsdiq edir;
Sənədləri saxlanmaq üçün qəbul edir;
Dəniz protestlərini tərtib edir;
Sübutları təmin edir.
İndi gördünüzmü, dövlətimiz notariuslara, notariat kontorlarına nə boyda hüquqlar verib. Amma... Əmması odur ki, təəssüf ki, bəzi notariat kontorları, bəzi notariuslar saxta sənədlər tərtib etmək, saxta etibarnamələr vermək, saxta alqı-satqı müqavilələri tərtib etmək, saxta imzaları təsdiq etməklə yüz minlərə sahib olurlar və cəmiyyətimizdə çox pis imic qazanırlar. Bəzi notariuslar hüquqi dövlət quruculuğunda sanki böyük əngələ, maneəyə çevriliblər. Əslində tam əksi olmalı idi və notariuslar vətəndaşların hüquqlarını qorumalı idilər. Amma əksinə son illər bəzi notariuslar vətəndaşlar üçün böyük cinayət yuvalarına çevriliblər.
Təsəvvür edirsiniz, vətəndaş notariat kontoruna gəlir və sənəddəki imzanın ona məxsus olmadığını, imzanın saxta olduğunu deyir. Amma kontor müdiri deyir ki, ola bilməz... Vətəndaş and içir, aman edir ki, mən sizin kontorda birinci dəfədir ki, oluram, mən burada olmadığım halda mənim imzamı siz necə təsdiq eləmisiniz...
Yaxud bu yaxınlarda yazmışdıq, QAİ-də vətəndaşa deyirlər ki, sən öz maşınını etibarnamə ilə filan kəsə notariusda etibar etmisən. Vətəndaş and içir ki, mən həmin şəxsi heç tanımıram da...necə etibar edə bilərəm... Bu hələ harasıdır..? Vətəndaşın torpağını, qanuni evini notarius vasitəsilə satıb ailəni bayıra atırlar... Belə notariat kontorlarından biri də Binəqədi rayonu, 9a mkr, Mir Cəlal küçəsi 31-də yerləşən 32 saylı dövlət notariat kontorudur. Kontorun rəhbəri İmanlı Elgün Akif oğludur ( Telefon: (012) 430-14-52 ) Bu adam həm saytlarda, həm də qurumun özündə elan edib ki, iş günləri: I-II-III-IV-V, istirahət günlər: VI-VII Amma qeyri-iş günü olan VI gün 32 saylı kontorda şıdırğı etibarnamə verilir, digər əməliyyatlar həyata keçirilir. Bu kontor da digərləri kimi saxta etibarnamələr, saxta alqı-satqı sənədləri tərtib edərək vətəndaşlara cəhənnəm əzabı yaşadırlar. Bəs görəsən, o boyda Ədliyyə Nazirliyinin Qeydiyyat və Notariat Baş idarəsi hara baxır...?
Bu haqda növbəti yazımızda.
Gündəlik Bakı