2023-2024-cü dərs ilinin başlanmasına hələ iki aya yaxın müddət qalıb. Şagirdlər də, valideynlər də bu isti yay günlərində tətilin dadını çıxarmaqdadırlar. Amma ola bilsin ki, yeni dərs ili bütün məktəblərdə heç də eyni gündə başlamasın. Daha doğrusu ehtimal var ki, Bakının Nəsimi rayonu ərazisində yerləşən 164 saylı tam orta məktəbdə tətillər sentyabrın 15-dən sonra da davam etsin. Amma bu baş verərsə, sözügedən məktəbdə sentyabr tətilləri tam fərqli mahiyyət kəsb edəcək. Bu barədə 164 saylı məktəbin bir qrup müəllimi tərəfindən AİA.Az-a ünvanlanan müraciətdə məlumat verilir. Həmçinin məktubda vurğulanır ki, redaksiyamıza müraciət etməklə müəllimlər qarşılaşdıqları problemləri mətbuat vasitəsilə Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevin və birbaşa ölkə rəhbərliyinin diqqətinə çatdırmaq niyyətindədirlər.

Məktəbin pedaqoji heyətini təmsil edən müəllimlər konkret olaraq bildirirlər ki, bu orta təhsil müəssisəsinə rəhbərlik edən direktor Kəmalə Qədirova onları qeyri-etik davranışı, kobud rəftarı, təhdid və hədələri ilə əməlli-başlı bezdirib. Buna görə də müəllimlər qərara gəliblər ki, əgər yeni tədris ili başlayana qədər Təhsil Nazirliyi tərəfindən məktəbin direktoruna qarşı ciddi tədbirlər görülməsə, sentyabrın 15-də bütün pedaqoji heyət ilk dərs gününü boykot edərək qeyri-müəyyən müddətə tətilə başlayacaqlar. Hərçənd elə müraciətin özündə də şikayətçilər bildirirlər ki, Təhsil Nazirliyi tərəfindən direktor Kəmalə Qədirovaya qarşı hər-hansı tədbirin görüləcəyinə çox az ümid edirlər. Bunun da öz subyektiv səbəbi var və bir qədər sonra biz bu məsələyə qayıdacağıq. Hələlik isə, 164 saylı məktəbdə direktor-müəllim münasibətlərinin hansı əsaslar üzərində formalaşmasına dair redaksiyamıza daxil olan müraciətdə təqdim edilən açıqlamaları nəzərdən keçirək.

İlk növbədə məlumatda qeyd olunur ki, 2022-2023-cü təhsil ilndə sözügedən məktəbdə rus və Azərbaycan bölmələrində ümumilikdə 53 sinifdə 1500 nəfərə yaxın şagird təhsil alıb. O cümlədən 22 ibtidai sinifdə şagirdlərin sayı 600 nəfərdən çox olub. Bu şagirdlərə dərs deyən müəllimlərin sayı isə 120 nəfərə yaxın olub. Əlbəttə ki, bu statistik göstəricilər direktorun müəllimlərə qarşı kobud rəftarı üçün əsas və yaxud da bəhanə ola bilməz. Amma bizə olunan müraciətdə təqdim edilən növbəti rəqəmlər barədə bunu demək olmaz. Çünki bu rəqəmlər artıq necə deyərlər, “qara mühasibatlıq” göstəricilərinə aiddir. Beləliklə, təqdim olunan məlumatlarda bildirilir ki, direktor Kəmalə Qədirova ibtidai sinif müəllimlərinin böyük əksəriyyətindən, təxminən 18-20 müəllimdən hər ay 200 manat məbləğində “aylıq haqq” tələb edir və alır. Kəmalə xanım bu tələbi belə əsaslandırır ki, həmin müəllimlər bəzi şagirdlərini dərs saatlarından sonra əlavə hazırlıq məqsədilə saxlayırlar. 5-11 siniflərə dərs deyən fənn müəllimlərinə isə fərqli “tariflər” tətbiq olunur. Müəllimlərin İddiasına görə direktor onlardan dərsdən əlavə hazırlaşdırdıqları şagirdlərin sayına görə, 50 manatdan 100 manata qədər pul alır. Bu “maliyyə proqramı” da təxminən 40 nəfərdən artıq müəllimi əhatə edir. Əlbəttə ki, 10-cu və 11-ci sinif şagirdlərinin hazırlıq tələbatları bir qədər fərqli olur. Əksər hallarda onlar ümumiyyətlə təhsil aldıqları orta məktəbə gəlməməyə və həmin zamanı müxtəlif tədris-hazırlıq kurslarında keçirməyə üstünlük verirlər. Aldığımız məlumata görə, 164 saylı məktəbdə gənclərin bu tələbatlarının da qarşılanması mümkündür. Əlbəttə ki, onların valideynlərinin pulları hesabına. Müəyyən ödəniş qarşılığında şagird məktəbə gəlmir, amma bu barədə sinif jurnalında qeydiyyt aparılmır. Onun qiymətləri isə yeri-yerində yazılır. Amma bizə təqdim edilən məlumatlara görə, Kəmalə Qədirovanın valideynlərdən pul almaq üçün başqa bəhanələri də var. Bu bəhanələri isə direktor hər gün telefonla zəng edərək məktəbə çağırdığı və öz kabinetində qəbul etdiyi valideynlərə bağlı qapı arxasında, həm də individual qaydada təqdim edir.

İddialara görə Kəmalə xanımın daha bir maxinasiyası da məktəbə, xüsusilə də rus bölməsinə qəbulla bağlıdır. Son illər ölkəmizdə rus dilinə marağın artması nəticəsində bəzi məktəblərdə rus bölməsi üzrə şagird yerlərinin müəyyən edilmiş sayı tələbatdan aşağı olur. Bu kimi hallarda da Kəmalə Qədirova rəhbərlik etdiyi məktəbin əhatə dairəsindən kənar ərazilərdə yaşayan valideynlərin “köməyinə” gəlir. Əlbəttə ki, yenə də müəyyən ödəniş müqabilində. Həmin valideynlər öz uşaqlarını əvvəlcə ərazi üzrə məktəblərdə qeydiyyata aldırırlar. Sentyabrın sonlarında isə, həmin uşaqlar 164 saylı məktəbə köçürülürlər. Əgər Kəmalə xanımın buna necə nail olduğu ilə maraqlanırsınızsa, bu barədə də bir qədər sonra məlumat verəcəyik. Həmçinin müəllimlərin iddiasına görə, Kəmalə Qədirova valideynlərə qəbul yerləri məhdud olan elitar lisey və gimnaziyalara qəbul məsələlərində də vasitəçi xidmətlərini təklif edir. Qeyd edək ki, aldığımız məlumatlarda məktəb direktorunun işə qəbul və rus dili müəllimlərinin sertifikatlaşdırılması məsələlərini də özü üçün gəlir mənbəyinə çevirə bildiyi iddia olunur. Hətta bu məqsədlə direktora pul verdikləri iddia edilən bir neçə müəllimin də adları təqdim olunur. Lakin bu məqamla bağlı hələ ki, araşdırma apardığımıza görə, etik qaydalara riayət edərək həmin müəllimlərin adlarını çəkməyi məqsədəuyğun hesab etmirik.

Təbii ki, bütün bu qeyri-qanuni əməllər böyük pullar gətirir. Təqdim olunan məlumatda iddia olunur ki, bu böyük pullar sayəsində Qədirovlar ailəsi 10-dan artıq daşınmaz əmlakın, o cümlədən metronun “28 may” stansiyasının yaxınlığında, “Grand Market”in yerləşdiyi yeni tikili binada, Dillər Universitetinin yaxınlığında yeni tikili binada, rəhbərlik etdiyi məktəbə yaxın ərazidə yerləşən daha bir yeni tikili binada hər biri bir milyon manat civarında qiymətləndirilə biləcək iri sahəli mənzillərin, Sumqayıt zonasında, dənizkənarı ərazidə fəaliyyət göstərən “Amor” istirahət mərkəzinin yaxınlığında dəbdəbli villanın, metronun “Xalqlar dostluğu” stansiyasının yaxınlığında yerləşən və hazırlıq kursları kimi fəaliyyət göstərən böyük bir obyektin sahib olublar. Ailənin hər bir üzvünün isə şəxsi bahalı avtomobili var. Əlbəttə, bəlkə də böyük bir ailə biznesinə sahib olan insanlar üçün bu sərvətə sahib olmaq normal hesab edilə bilər. Amma məsələ bundadır ki, Kəmalə Qədirovanın həyat yoldaşı da elə təhsil sahəsində çalışır. Yəni bu insanların aylıq məvacibləri heç bir halda onlara belə bir var-dövlətə sahib olmaq imkanı verə bilməz.

Hə, elə bu məqamda da Kəmalə Qədirovanın yuxarıda bəhs edilən çoxsaylı maxinasiyaları necə həyata keçirə bilməsinə dair aldığımız açıqlamanı təqdim etmək istərdik. Məsələ bundadır ki, Kəmalə xanımın həyat yoldaşı Təhsil Nazirliyinin Aparat rəhbərinin müavini Fərzəli Qədirovdur. Aldığımız məlumatlarda da vurğulanır ki, məhz onun sayəsində 164 saylı məktəbin direktoru yuxarıda qeyd olunan bütün qanunsuzluqları rahatlıqla və tam cəzasızlıq şəraitində həyata keçirə bilir. Fərzəli Qədirov nazirlikdə hələ sabiq nazir Misir Mərdanovun vaxtından işləyir. Nə məsələdirsə, Təhsil Nazirliyinin strukturlarında indiyədək aparılan heç bir kadr islahatları Fərzəli müəllimin mövqelərini zəiflədə bilməyib. Əksinə, ildən-ilə onun özünün də, Kəmalə xanımın da işləri daha yaxşı gedir. Redaksiyamıza təqdim olunan məlumatda bildirilir ki, məktəb direktoru rəhbərlik etdiyi kollektivin üzvlərini də məhz Fərzəli müəllimin “qisası” ilə təhdid edir. Buna görə də müəllimlər Təhsil Nazirliyi tərəfindən Kəmalə Qədirovaya qarşı hansısa tədbirin görüləcəyinə çox da ümid bəsləmirlər. Yeri gəlmişkən deyilənə görə, Fərzəli Qədirov öz oğlunun da məhz elə mövcud əlaqələri sayəsində İngitərədə doktoranturada dövlət proqramı üzrə təhsil almasına nail olub. Bu isə dövlətimizə 350 000 manata başa gələcək.

Sonda bir məqamı da qeyd edək ki, Fərzəli Qədirov barəsində internet resurslarında məlumat axtararkən çox maraqlı materiallara rast gəldik. Məsələn, hələ 2017-ci ildə dərc olunmuş bir materialda Təhsil Nazirliyinin “QARANLIQ ADAMI” adlandırılan Fərzəli Qədirovdan çoxsaylı şikayətlərin olduğu və onun öz ailəsinin də bu sektorda imkanlarını genişləndirdiyi bildirilir. Belə çıxır ki, ötən 6 il ərzində Qədirovlar öz cəzasızlıqlarını təmin edə biliblərsə, deməli onların indi də “sudan quru çıxma” ehtimalları kifayət qədər yüksəkdir. Görəsən bu vəziyyət həqiqətən də 164 saylı məktəbdə müəllimlərin tətilinə səbəb ola bilərmi?

P.S.
Qeyd etdiyimiz kimi, bu material redaksiyamıza Bakının Nəsimi rayonu 164 saylı tam orta məktəbin bir qrup müəllimi tərəfindən ünvanlanmış müraciət əsasında hazırlanıb. Materialı dərc etməzdən öncə onun mətnini Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyinə və Bakı şəhəri üzrə Təhsil idarəsinə münasibət bildirmələri üçün göndərdik. Bakı şəhəri üzrə Təhsil idarəsindən aldığımız cavabın mətnini olduğu kimi təqdim edirik.

164 nömrəli tam orta məktəbdən verilmiş məlumatda qeyd olunur ki, müraciət məktəbin və pedaqoji kollektivin nüfuzuna xələl gətirmək, məktəbin nailiyyətlərinə kölgə salmaq, təhsilin inkişafı naminə fədakarlıqla çalışan kollektivi ruhdan salmaq, qarşıya qoyulmuş vəzifələrin qanunauyğun, keyfiyyətlə və obyektiv yerinə yetirilməsinə mane olmaq məqsədi daşıyır. Müraciətdə irəli sürülən iddialar əsassız və qərəzlidir.
Məktəb barədə yazılan müraciətdə heç bir müəllimin adı göstərilməyib. “Vətəndaşların müraciətlərinə baxılması haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunun 7-ci maddəsinə əsasən, yazılı müraciət vətəndaş tərəfindən imzalanmalı, vətəndaşın adı, soyadı, atasının adı, ünvanı və yaxud işlədiyi yer göstərilməlidir. Həmin məlumatlar göstərilmədikdə müraciət anonim sayılır və qanunvericiliyə əsasən, anonim müraciətlərə baxılmır.

P.S Beləliklə, mətnin özündə də qeyd olunur ki, Bakı şəhəri üzrə Təhsil idarəsinin redaksiyamıza ünvanladığı cavab heç bir araşdırma aparılmadan, sadəcə olaraq 164 saylı məktəbdən təqdim olunan məlumat əsasında hazırlanıb. Aydındır ki, həmin məktəbin direktoru istənilən halda ona ünvanlanan sorğuya fərqli cavab verməyəcək. Ən azından, alıdığımız müraciətdə irəli sürülən ittihamların məhz ona qarşı olduğuna görə. Gözləmək olardı ki, müraciətdə yer alan iddiaların yoxlanması məqsədilə Təhsil idarəsinin rəhbərliyi tərəfindən hansısa bir işçi qrup və ya komissiya yaradılar və həqiqətin müəyyən edilməsi üçün müvafiq araşdırma aparılar. Lakin bu baş vermədi. Operativliyin təmin edilməsi naminə məsələyə Təhsil idarəsinin deyil, müəllimlər tərəfindən ittiham edilən məktəb direktorunun münasibəti bizə təqdim olundu. Əlbəttə ki, bu da onların öz haqqlarıdır. Hətta obyektivlik şübhə altında qalsa da.
Öz tərəfimizdən biz yalnız bir məqama aydınlıq gətirmək istəyirik. Dövlət idarələrinə ünvanlanan müraciətlə kütləvi informasiya vasitəsinə olunan müraciət bir qədər fərqli mahiyyət daşıyır. Bizə verilən cavabın müəllifi israr edir ki, müraciət edənlərin adları göstərilmədiyindən həmin şəxslərin müraciətləri anonim sayılır. Bu, yanlış yanaşmadır. Ona görə ki, müraciət edənlər bizə özlərini təqdim ediblər. Sadəcə olaraq, artıq məqalənin özündə göstərilən səbəblərdən hələ ki, adlarının açıqlanmasını istəmirlər. Bu isə tamamilə qanunidir. Məsələ bundadır ki, Kütləvi informasiya vasitələri haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununun II Fəsilinin (Kütləvi informasiya azadlığının əsasları) 11-ci Maddəsinin (İnformasiyanın yayılmasına, informasiya mənbəyinin açıqlanmasına yol verilməyən xüsusi hallar) 1-ci hissəsinin 2-ci bəndində deyilir: kütləvi informasiya vasitəsi redaksiyasının və ya jurnalistin adının bildirilməməsi şərtilə məlumat vermiş şəxsin kimliyini göstərməsinə yol verilmir.
Həmin maddənin 2-ci hissəsində deyilir: kütləvi informasiya vasitəsinin məlumatın dərc olunmasına (efirə verilməsinə) məsul redaktoru və (və ya) jurnalist istintaqda, yaxud məhkəmə icraatında olan işlə əlaqədar qanunla müəyyən edilmiş hallardan başqa, informasiya mənbəyini açıqlamağa məcbur edilə bilməz.
Həmin maddənin 3-cü hissəsində deyilir: Redaktor və ya jurnalist aşağıdakı hallarda məhkəmə tərəfindən öz mənbəyini açıqlamağa məcbur edilə bilər:
insan həyatının müdafiəsi üçün;
ağır cinayətin qarşısını almaq məqsədilə;
ağır cinayət törətməkdə ittiham olunan, yaxud təqsirli bilinən şəxsin müdafiəsi üçün.

Ümid edirik ki, Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən problemə fərqli yanaşma nümayiş etdiriləcək və məsələnin obyektiv şəkildə araşdırılması təmin olunacaq.

AİA.Az