Sələm dedikdə gəlir əldə etmək məqsədi ilə pulun bir şəxs tərəfindən başqasına qazanc əldə etmək məqsədilə borc müqabilində faizlə verilməsi başa düşülür. Qanunvericiliklə vətəndaşlar faizə pul vermək və bu barədə müqavilə bağlamaq səlahiyyəti yoxdur. Verilən pula görə borc alandan faiz tələb etmək qanunvericiliklə məsuliyyət yaradır.
Bu cür fəaliyyət yalnız xüsusi lisenziya əsasında həyata keçirilə bilər. Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyi ilə faziə pul vermək xüsusi lisenziya alınmaqla banklar, bank olmayan kredit təşkilatları və lombardlar tərəfindən həyata keçirilə bilən fəaliyyət hesab edilir. Xüsusi lisenziyası olmayan şəxslərin bu cür fəaliyyətlə məşğul olması qanunvericiliklə məsuliyyət yaradır.
Dövlət qeydiyyatına (vergi uçotuna) alınmadan və ya sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün lisenziya tələb olunduğu hallarda belə lisenziya almadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq, yaxud lisenziyada nəzərdə tutulmuş şərtlərin pozulması ilə sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi – qanunsuz sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olma hesab edilir.
Qanunsuz sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmağa görə inzibati məsuliyyətə cəlb edilən şəxs inzibati xəta nəticəsində vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) iki mislindən dörd mislinədək miqdarda cərimə edilir. Azərbaycan Respublikasının Qanunvericiliyinə əsasən, vətəndaşın sələmə pul vermək hüququ yoxdur. Sələm dedikdə, gəlir əldə etmək məqsədi ilə pulun birbaşa faizə verilməsi başa düşülür. Bu da ancaq bank olmayan kredit təşkilatları, banklar, və lombardlar tərəfindən müqavilə əsasında həyata keçirilir.
Vətəndaşların isə faizə pul verib, müqavilə bağlamaq səlahiyyətləri yoxdur. Verilən sələmə görə faiz tələb etmək cinayət məsuliyyətinə səbəb ola bilər: "Verilən sələmə görə sələm alandan nəinki faiz tələb etmək, əksinə, dövlət qeydiyyatına alınmadan və ya xüsusi razılıq tələb olunduğu halda belə razılıq almadan bu cür qanunsuz fəaliyyət göstərdiyinə görə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada inzibati və cinayət məsuliyyətə cəlb oluna bilərlər”. Sələm verməklə və insanların evini yıxmaqla məşğuı olam Lətafət adlı şəxslə bağlı "Azərbaycan Reallığı"na çoxsaylı şilayətlər daxil olmaqdadır.
Daxil olan məlumata görə, özünü makler kimi qələmə verən əslində isə dələduzluqla məşğul olaraq, insanların pulunu, evlərini, obyektini ələ keçirən Lətafət adlı şəxsin daha bir nəfər qurbanına çevrilib. Belə ki, Lətafət adlı sələmçi Könül Abbasovaya 5000 min manat atıb və geri qaytarmır. Hər dəfə onun ailə üzvlərinə yalan vədlər verərək, pulu geri qaytarmaqdan boyun qaçırır.
Xüsusilə qeyd edək ki, Lətafət adlı şəxsin adı ölkə mətbuatında daim qalmaqallarda hallanıb. Belə ki, bir müddət öncə adının açıqlançasını istəməyən xanım şəxsi işi ilə bağlı aylar öncə Nihad Əliyev adlı şəxslə tanış olur. Onun xaricdən satış məqsədi üçün avtomobil gətirəcəyinə söz verib etibarın qazanır, daha sonra isə Yasamalda olan 140-150 min manata dəyərində olan evi ələ keçirir, mülkiyyət ələ keçəndə isə loru dildə desək işə digər dələduzlar cəlb olnur.
Nihad Əliyev sələmçi Lətafət adlı şəxsi dələduzluq qurbanına çevirilən xanımla tanış edir və ona bildirilir ki, evini Abbasov Qabil Yasin oğlu adlı şəxsin adına keçirməklə ondan iş üçün faizə pul götürə bilərlər. Qabil adlı şəxslə tanış olub evini onun adına rəsmiləşdirərək 55 min manat pul götürülüb iş qurmaq üçün pul Nihada verilir.
Pulun faizini Nihad ödəyəcəyini bildirir. Dələduzlar əlbir olduğu üçün faiz ödənmir. Qabil xanımı faiz ödəməyə məcbur edir. Təxminən 3-4 ay pulun faizi Qabil adlı şəxsə faktlarla verilir. Faiz pulunu verə bilmədikdə isə Qabil adlı şəxs xanımın mülkiyyətini satışa çıxarıb dəyər-dəyməzinə satacağını bildirir. Bu məqamda Nihadin atası Raiq Əliyev meydana çıxır. Xanıma evi 10 illik ipotekaya salmağı teklif edir. Guya ipotekanı Rafiq ödəyəcək.
Çarəsiz durumda qalan iki uşaq anası hüquq-muhafizə orqanlarına şikayət edir. İnanırıq ki, Lətafət adlı şəxslə və onunla ortaq olan dələduz dəstə üzvləri ilə bağlı hüquq-mühafizə orqanları lazımi tədbir görəcək. Araşdırmalarımız davam edir. Lətafət adlı şəxsin qurbanına çevrilən şəxslərin redaksoyamız ilə əlaqə saxlamaları xahiş olunur.
Qarşı tərəfin mövqeyini işıqlandırmağa hazırıq.
AZƏRBAYCANREALLIĞI.COM
