Məlum olduğu kimi istehsal olunan malların keyfiyyət göstəricilərinin qorunması və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından markalanmanın əhəmiyyəti kifayət qədər böyükdür.Əgər hansısa bir firma müəyyən bir məhsulu və ya xidməti hazırlayıb müştərilərinə təqdim edirsə, mütləq formada bunun üçün bir marka formalaşdırmalı, rəsmini hazırlamalı, məhsul və ya mal haqqında obyektiv məlumat bazası yaratmalı və müştərilərə markalanma vasitəsilə bütün bunları çatdırmalıdır. Markalanma problemləri və məsələləri Azərbaycanda qanunvericilik səviyyəsində ciddi şəkildə tənzimlənir və bununla bağlı ölkəmizdə müvafiq Qanun qüvvədədir. Belə ki, “İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasinin Qanununda göstərilir ki, ölkə ərazisində istehsal olunan, həmçinin ixrac edilən malların, məhsulların hər birinin üzərində istehsal və ya ticarət markası olmalıdır.

Bəs istehlakçılar Azərbaycana idxal olunan məşhur dünya markaları barədə nə dərəcədə məlumatlıdırlar? Bununla bağlı vətəndaş İlkin Məmmədkərimovun maraq doğuran müraciətini diqqətinizə çatdırırıq.

Sizə şikayətim Unilever brendi ilə bağlıdır. Deməli mən illərdir əksər Unilever markalarının Azərbaycanda satılmaması, satılan markaların isə çox məhdud çeşiddə satılması üstəlik bütün supermarketlərdə əlçatan olmaması ilə bağlı Unilever ABŞ, Unilever Böyük Britaniya, Unilever Hindistan, Unilever Türkiyə ofislərinə şikayət edirdim. Mənimlə bir neçə il bundan əvvəl Unilever Türkiyə ofisindən zəng etdilər onlara bütün problemləri bildirdim lakin bir müddət sonra heçnə dəyişilmir bütün problemlər davam edirdi. Mən təkrar Unilever Türkiyə ofisinə şikayət etdim və mənimlə 2020-ci ilin yanvar ayında Unilever Bakı ofisindən əlaqə saxladılar onlarada bütün problemləri dedim mənə bütün problemlərin həll olunacağı vədi verilsədə bir müddət sonra yenədə heçnə dəyişmədi. Onuda deyim ki, Unilever kimi qlobal brendlərin bütün ölkələrdə müştərilər üçün əlaqə mərkəzi varki müştərilər istədikləri vaxt müraciətlərini edə bilir. Azərbaycan kimi 10 milyon əhalisi olan ölkədə isə Unilever-in əlaqə mərkəzi yoxdur. Problemin həll olunmadığını görüb Unilever-in Xətaidə, Ağ Şəhərdə yerləşən ofisinə getdim problemi xanıma izah etdim. Xanım bütün bu problemləri cavabdeh şəxslərə çatdıracağını söylədi. Bir müddət sonra yenə heç bir dəyişiklik olmadığını görüb Unilever Türkiyə Tüketici Hattına zəng etdim Azərbaycandan zəng etdiyimi bildirdim və bütün problemləri izah etdikdən sonra xanım operator mənə Emre Yusufoğlu adlı şəxsin E-mail adresini verdi və mənə bütün problemləri Emre beyin E-mailinə göndərməyimi bildirdi. Mən də bütün problemləri Emre beyin E-mail adresinə göndərdim. Bir neçə saat sonra cavab E-maili gəldi və Emre bəy mənimlə Unilever-in Azərbaycan və Gürcüstan üzrə direktoru Araz Tehmasebinin əlaqə saxlayacağını bildirdi. Araz bəy mənimlə əlaqə saxladı bütün problemləri ona da bildirdim. Mənə bütün problemlərin həll olunacağını və hansı supermarketdə markalarımızın tapa bilmirsinizsə həmin supermarketlərin adını ona göndərməyimi istədi, Mən də göndərdim. Bir müddət sonra bütün problemlər davam edirdi. Mən narahat etməyim deyə Araz bəyə zəng etmədim. Whatsapp vasitəsi ilə heç bir şeyin dəyişmədiyini bütün problemlərin davam etdiyini bildirdim. Mesajımı oxuyub nömrəmi həm Whatsapp, həm də Telegram-dan blok ettdi. Bunun nə demək olduğunu öyrənmək üçün zəng etdiyimdə, cavab vermədi. Bütün bu olanlardan sonra Emre bəyə baş verənlərlə bağlı E-mail yazdım və bu nə tərbiyəsizlikdir deyə sual verdim. Emre bəy mənə göndərdiyi cavab E-mailində baş verənlərə görə məndən üzr istədiyini bütün bu olanları lazımi şəxslərə çatdırdığın bildirdi. Özümü rəsmən axmaq yerinə qoyulmuş kimi hiss edirdim. Bilirsiz mənim illərdir P&G, Henkel, GSK, RB və s. qlobal brendlərin Azərbaycan ofisi və Azərbaycandakı rəsmiləri ilə əlaqəm var və sağ olsunlar indiyədək hansı sualım olubsa sevə-sevə cavablayıblar və bütün müraciətlərə həssas yanaşıblar. Yəni mən indiyədək belə bir rəzillik görməmişdim. Mən Araz bəyin şəxsi E-mailini öryəndim ona mənimlə əlaqə saxladığını, problemi həll etmək vədi verdiyini, nömrəmi blok etdiyini zəng etdikdə cavab vermədiyini, bunun nə demək olduğunu sual verdim və bildirdim ki, verəcək cavabınız yoxdur çünki. Mənə Aydın Əhmədov adlı şəxs E-mail göndərib problemin nədən ibarət olduğunu soruşdu. Aydın bəyə cavab E-mailimdə bütün problemləri izah etdim heç bir açıqlama vermədi. Verəcək cavabları yoxdur çünkü. Bütün ölkələrdə Unilever-in əksər markaları bütün çeşidləri ilə hər yerdə əlçatan olduğu halda Azərbaycanda əsas markaları satılmır, satılanlar da çox məhdud çeşiddə olur və hər yerdə əlçatan deyil. Birdə Unilever bəzi markalarının istehsalçı ölkəsini və tərkibini dəyişib. İllərdir Almaniya istehsalı gələn “Dove” duş geli indi Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri gəlir. Onsuz da heç kimə sirr deyil ki, Unilever kimi brendlər Avropa ölkələrində və ABŞ-da daha keyfiyyətli məhsullar istehsal edir, Azərbaycan kimi ölkələrdə isə fərqli tərkib və aşağı keyfiyyətdə markalar istehsal edirlər. Unilever-in fırıldaqları bununlada bitmir. Məndə olan məlumata görə Unilever markalarını supermarketlərə vitrin pulu, hər bir marka üçün ayrıca barkod açmamaq üçündür. Çünki hər bir marka üçün barkod açmaq 5 min manatdır. Üstəlik idxalçıya əlavə pul verməmək üçün markalarını Sədərək və Binə ticarət mərkəzlərinə özü satır.

Mən də bir neçə ay öncə Unilever brendinin Azərbaycandakı özbaşınalığından İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinə həm də Azad İstehlakçılar Birliyinə 24.08.2022-ci ildə şikayət etmişdim. İndiyədək mənə yalnız İqtisadiyyat Nazirliyindən icracı zəng edib Unilever-in ünvanını və əlaqə nömrəsini soruşub, mən də Unilever-in Bakı ofisinin ünvanını və brendin işçisi Aydın Əhmədov adlı şəxsin E-mailini vermişdim. Bir müddət bundan əvvəl İqtisadiyyat Nazirliyindən icracı zəng edib bildirdi ki, şikayətinizlə əlaqədar Unilever-ə sorğu göndərmişik cavab versinlər sizə cavab verəcəyik və indiyədək cavab verilmir. Bir neçə gün bundan əvvəl şikayətimi sosial şəbəkələrdəki müştəri qruplarında da paylaşmışdım. Paylaşımımın yorum hissəsinə brendin işçisi Aydın Əhmədovun bu qədər problemə aydınlıq gətirməsi üçün tag etdim. Adam nəinki problemə aydınlıq gətirmək, üstəlik öz rəzillikləri azmış kimi şikayətə ironiyalı cavab verir, üstəlik bu məsələnin sonuna qədər gedəcəyimi,problemim həll olunanadək şikayət etməkdə davam edəcəyimi bildirdikdə, tərbiyəsizcəsinə “Çox gözləyərsən əlinindən gələni ardına qoyma” deyərək cavab verir. Bu heç təəccüblü deyil, çünki bilirsiz Unilever əməkdaşlarına xas olan davranışdır. İstehlakçı hüquqlarının yüksək səviyyədə qorunduğu ölkələrdə Unilever kimi şirkətlər nəinki bu dərəcədə misli görünməmiş özbaşınalıq, müştəriyə qarşı adi bir kobudluq belə edə bilməzlər. İqtisadiyyat Nazirliyi bu ölkədə heç nədən çəkinməyən qanunlara tüpürən bu brendə qarşı nə vaxt tədbir görüb İstehlakçı Hüquqlarımı qoruyacaq? Mən də müştərilərin şikayətinə önəm verməyən, problemi həll etməyən və müştəriyə gəlir mənbəyi kimi baxan Unilever-in markalarından hər kəsi imtina etməyə çağırıram. Unilever kimi brendlər qanunvericilikdəki boşluqlardan məharətlə istifadə edirlər. Sağolun.

Aktualinfo.org