Azərbaycanda xüsusi karantin rejiminin yumşaldılmasına baxmayaraq, təhsil müsəssisələrinin fəaliyyəti bərpa olunmayıb və dərslər virtual olaraq davam edir. Hazırda dərslər Təhsil Nazirliyinin təşkil etdiyi “Virtual məktəb” platformasında qeydiyyatdan keçərək aparılmalı və Nazirlik müəllimlərin onlayn fəaliyyət göstərdiyinə əmin olmaldır. Lakin bu baxımdan bir sıra çatışmazlıqlar və problemlər meydana çıxır.
Belə ki, virtual dərslərdə iştirak etmək üçün texnoloji anlayış olmalı və internet vasitəsi ilə dərslərə qoşulmalısan. Təbii ki, xüsusən kənd və rayon yerlərində əksər insanların texnologiyadan anlayışı azdır. Digər tərəfdən, müəllim və şagirdlər günün, ən azı 7-8 saatını dərslərə həsr etməlidirlər. Təbii ki, kənd yerlərində internetin, Wi-Fi sisteminin tam oturuşmadığını nəzərə alsaq, bunun üçün ayda minimum 30-40 manatlıq mobil internet paketi lazımdır. Bu da müəllim və şagirdlər üçün həm maddi, həm də digər çətinliklərə yol açır.
Bəs, prosesin daha asan və daha əlverişli həll yolu varmı?
Təhsil Nazirliyinin İctimaiyyətlə əlaqələr sektrounun müdiri Cəsarət Valehov AYNA-ya açıqlamasında Nazirliyin bununla bağlı daha asan yollar axtardığını deyib: “Hər zaman bununla bağlı müzakirələr aparırıq ki, daha asan, daha ucuz və daha əlverişli yollar tapaq. Lakin, şübhəsiz ki, internet olmadan bu prosesi aparmaq qeyri-mümkündür. Təhsil Nazirliyi də bu məqsədlə Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinə müraciət edib və bu xətt üzərində “Azərcell” şirkəti “Virtual məktəb” layihəsinə qoşulan müəllimlərimiz üçün 5 GB dəyərində güzəştli paket təqdim edib, artıq həmin müəllimlər paketdən yararlanırlar. Digər mobil operatorların da bu işə qoşulmasını gözləyirik. İndiki halda bizim gördüyümz işin arealı, əsasən bundan ibarətdir”.
“Digər tərəfdən, biz müəllimlər üçün təlimlər keçir və onlayn şəkildə bunu yerinə yetiririk. Düzdür, bu, o demək deyil ki, sözügedən təlimlər vasitəsilə qısa müddətdə hamını öyrətmək mümkün olacaq, amma yenə də təlimlərimizi davam etdiririk. “Virtual məktəb” platformasında iştirak edə bilməyən müəllimlər üçün isə heç bir problem olmayacaq”, - deyə qurumun sözcüsü əlavə edib.
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin (NRYTN) mətbuat xidmətindən AYNA-ya verilən məlumata görə isə, Nazirlik ümumi təhsil müəssisələrinin şagirdləri üçün məsafədən tədris imkanlarının genişləndirilməsinə dəstək göstərmələri üçün mobil operatorlara müraciət edib: “Təhsil Nazirliyi tərəfindən bu məqsədlə yaradılmış “Virtual məktəb” layihəsinə dəstək çağırışına artıq “Azercell” şəbəkəsi də qoşulub. Şirkət “Virtual məktəb” portalı üzərindən qeydiyyatdan keçmiş və “Azercell” abunəçisi olan 25 mindən çox müəllim-pedaqoji heyətinin mobil nömrə balansına hədiyyə olaraq iki ay ərzində 10 AZN dəyərində 5 GB internet paketi yükləməklə təşəbbüsə öz dəstəyini verir”.
Əməkdar müəllim, təhsil eksperti Almaz Həsrət AYNA-ya şərhində, mövcud durumu təhsilə zərbə kimi qiymətləndirib: “Şagirdlərimiz məktəbdən və real dərslərdən uzaqlaşmaq məcburiyyətində qaldılar. Lakin onu da qeyd etmək lazımdır ki, rayonlar və kəndlərdə onlayn proqramlardan istifadə etməyi bacaran müəllim heyəti var. Doğrudur, bu, çoxluq deyil və az saydadır. Lakin həmin az sayda olan heyətin əksəriyyəti 2013-cü ildə tərəfimdən keçirilən “Elektron məktəb layihəsi”nin məzunlarıdır. Çox sevindim ki, həmin ərəfədə o iş lazımsız hesab edilirdisə, bu gün həmin layihə gündəm oldu və həmin müəllimlər çox yüksək bacarıqla dəqiq onlayn dərs keçə bilirlər”.
“Bu gün demək olar ki, hər kəs android proqramlı telefondan istifadə edir. Lakin əksəriyyət yalnız “WhatsApp”dan istifadə edə bilir və dərsləri bu şəkildə keçirlər. Təbii ki, buna da dəstək vermək lazımdır. Çünki bizim müəllimlərimiz həqiqətən də öz fədakarlıqlarını, zəhmətsevərliklərini bu şəkildə də göstərirlər. Əgər həmin müəllimlər vicdanlı şəkildə öz şagirdlərinin təhsildən geri qalmaması üçün əllərindən gələni edirlərsə, buna ancaq sevinmək lazımdır. Hətta, ilk başdan heç bir əmr və layihə olmadan da həmin müəllimlər könüllü olaraq dərslərin keçirilməsinə başlamışdılar”, - deyə ekspet vurğulayıb.
Müsahibimiz onu da qeyd edib ki, hazırda müəllim və şagirdləri layihəyə cəlb etməklə yüksək nəticə əldə etmək mümkün olmayacaq: “Səbəb də odur ki, müəllimlər əvvəlcədən hazırlanmalıydılar. Məsələn, mən “Virtual məktəb”ə daxil oluramsa, elektron resurslarla işləyirəmsə, özüm elektron resurs yarada bilirəmsə, interaktiv fəaliyyətim güclüdürsə mənim kimi müəllimləri seçib hansısa bir rayonda sinifləri bölüb səlahiyyət vermək lazım idi. İmkan daxilində də kadr hazırlığını nəzərə alaraq fənn-fənn müəlimlərə tapşırıq verilərdi, müəyyən dəstək göstərilərdəi. O müəllimlər də onlayn olaraq Respublika üzrə bölgə-bölgə dərslər keçərdilər”.
“Yəni rayonlarda mərkəzlər yaradılmalı idi. Bu mərkəzlərdə məlum olardı ki, həmin rayonda bir neçə nəfər informasiya texnologiyalarından yüksək səviyyədə istifadə etmək bacarığına malik olan müəllim var. O müəllimlərin fəaliyyətini nəzərə alaraq onlardan xahiş etmək olardı ki, virtual məktəbə daxil olsunlar və hansısa məktəblərin siniflərini əlavə edib qoşulsunlar. O da çox asanlıqla, çətinlik çəkmədən dərslərini keçəcəkdi. Təbii ki, əksi olanda da texnologiyadan anlayışı olmayan, yaxud yaşlı müəllimlərdən bunu istəmək etirazlara səbəb olur və neqativ hallara yol açır. Ona görə də belə məqamları nəzərə almaq lazmdır”, - A.Həsrət vurğulayıb.
